Duyu bütünleme (Entegrasyon) duyu organlarımızdan gelen bilgileri alıp, beynimizde organize ederek günlük yaşamımız, aktivitelere katılımımız için etkin bir şekilde kullanma sürecidir. Duyu bütünleme, daha sonraki, daha karmaşık öğrenme ve davranış için çok önemli bir temel sağlar.
Görme, işitme, koku, dokunma ve tad alma duyularımızı biliyoruz, ama ayrıca 3 ek duyu olduğunu biliyor muydunuz?
- Proprioception (içsel vücut farkındalığı)
Propriosepsif alıcılar motor kontrolü ve duruşu düzenlemek üzere eklemlerde ve bağ dokularında konumlanmışlardır. Proprioseptif sistem vücudun diğer maddelere göre konumunun nerde olduğunu ve onu nasıl hareket ettireceğini söyler.
- Vestibüler (içsel hareket farkındalığı)
Vestibüler alıcılar iç kulakta yer alırlar. Beyne, vücudun boşlukta nerede olduğunu ile ilgili hareketler ve baş pozisyonu yardımıyla bilgiler iletirler. Bunlar denge ve koordinasyonun yapıtaşlarıdır.
- İnteroception (İç organ farkındalığı)
Bireyin iç organlarında ağrıyı, midesinin guruldamasını, idrar torbasındaki basıncı hissederek yaşamak için gerekli olan yemek yeme aktivitesi için acıktığını anlama, tuvaletinin geldiğini anlamasına yardımcı olan süreçtir.
Duyu bütünleme süreci ile bilişsel beceriler, akademik beceriler, ince ve kaba motor beceriler hareketleri planlama ve sosyal beceriler çok yakından ilişkilidir. Duyu bütünleme sürecinde yaşanan problemler bu beceri alanlarını da etkilemektedir.
Öğrenme, gelişimsel veya davranışsal sorunları olan tüm çocukların bazı hareket paternini geliştirmesinde veya öğrenmekte güçlük yaşamasının altında yatan nedeni duyusal entegrasyon zorlukları değildir.
Çocuğumun Duyu Bütünleme İhtiyacı Olduğunu Nerden Anlarım?
- Yüksek hareketlilik seviyesine sahip olma.
- Kıyafetlerin dokusundan rahatsız olma.
- Saçlarının yıkanmasına veya dişlerinin fırçalanmasına tepki.
- Kendi etrafında dönmeler, yüksek yerlerden atlamalar.
- Vücut farkındalığının düşük olması, sakarlık, yürürken düşmeler fazlaca etrafa çarpmalar.
- Kalemi tutmada, kavramada problemler, yazı yazarken silik yazma ya da çok fazla bastırma.
- Sınırlı bir alanı boyamada makas kullanımında yaşıtları ile benzer performansı gösterememe.
- Stereotipik hareketler açığa çıkartma.
- Nesneleri elinde dolaştırma.
- Banyodan, kıyafetlerine su sıçramasından, saç tırnak kesmesinden, oyun hamurlarının dokusundan rahatsız olma.
- Rahatsız edici olmayan seslerde dahi kulaklarını kapatma.
- Sadece belirli dokulardaki besinleri tercih etme.
- Salya problemleri yaşama, yaşıtları gibi üfleyememe.
- Kendisini sıkıştırma.
- Sürekli birilerinin dokunmasını isteme veya tam tersi reddetme.
- Vücudunun belirli parçalarını bir yerelere çarpmak isteme.